Liever moe te sterven

De laatste tijd ben ik erg moe. Misschien heb ik iets onder de leden, doe ik te veel of slaap ik te kort. Ik heb echter het idee dat ik niet alleen ben, velen om mij heen klagen over vermoeidheid. Daar trek ik mij aan op. Mijn moeder denkt dat het een nasleep is van 3 jaar Corona-toestanden en dat wij nu alles weer kunnen én willen en dat het allemaal een beetje veel is. Zou kunnen. Geen idee.

Eigenlijk is moe zijn niet per definitie slecht. Vermoeidheid kan je zien als een bijverschijnsel van een actief leven waarin je ambities nastreeft, bijdraagt, creert, leert en geniet. In dat opzicht, zou ik liever hondsmoe sterven dan uitgerust mijn graf in gaan. Dat denk ik wel.

Toch is de ene vermoeidheid niet hetzelfde als het andere. Wij zouden meer onderscheid moeten maken in de verschillende soorten van vermoeidheid, een beetje zoals met de graden van een brandwond. Vermoeidheid wordt vaak over één hoop gegooid terwijl we verschillende oorzaken en symptomen ervaren bij vermoeidheid. Ook de remedies zijn verschillend. Soms moet je bij vermoeidheid rust nemen, slapen, ontspannen, soms heb je geruststelling nodig of een goed gesprek en andere keren moet je juist bewegen en sporten.

Zo kan je bijvoorbeeld afgepeigerd thuiskomen van je werk, je wilt niks anders dan slap op de bank hangen en lullig kijken, zoals mijn tante dat noemt. Je denkt dat je lichamelijk uitgeput bent, maar als je dan jezelf toch naar de sportschool weet te slepen, kom je juist energieker terug. Verklaar dat maar eens. Je was dus niet lichamelijk moe, het was iets anders. Je hoofd zat vol, je had stress en spanningen, je hebt misschien met emoties te dealen zoals angst, teleurstelling, onzekerheid, boosheid. Je bent leeggezogen, maar je lichaam wil niks liever dan bewegen, daar ontspant je zenuwstelsel juist van.

Vermoeidheid kan ook komen door een lek in de energiestroom door processen die op de achtergrond zijn. Je bent je niet persé bewust van wat er gebeurt maar je verliest op den duur wel je vitaliteit. Ze spelen zich af in je hoofd. Daar zijn er meerdere varianten van, ik ga ze wat namen geven: Toekomst vermoeidheid, bijvoorbeeld. Dat is als je veel piekert en zorgen maakt over wat er nog kan/gaat komen. Er spelen wellicht scenario’s in je hoofd waar je bang voor bent en je gaat bedenken wat je dan zou doen. Compassie vermoeidheid is als je de leed van de wereld op je schouders draagt. Je leest bijvoorbeeld in de nieuws-app over het kind dat vermist wordt, over oorlogsslachtoffers of over dierenleed in de wereld. Of je bent ongerust over de operatie van je neefje en je collega die slachtoffer lijkt van huiselijk geweld. Je kunt er niet tegen en je loopt rond met een naar gevoel. Je zou anderen willen helpen, willen redden. Misschien voel je zelf daardoor een stukje onveiliger in de wereld. Het kost je enorm veel energie en dan heb je nog niks gedaan.

Nog zo’n vermoeidheid is de helper vermoeidheid. Als je graag voor iedereen klaarstaat. Je bent altijd bereid te helpen en anderen weten je altijd te vinden. Je vindt het niet meer dan normaal en je krijgt er ook veel voor terug maar intussen ben je kapot moe van het alles regelen en zorgen voor iedereen.

Een ander soort vermoeidheid noem ik de ontevredenheidsvermoeidheid. Je vraagt je af of dit het wel is, heb ik de juiste keuzes gemaakt, wat wil ik eigenlijk, vind ik dit wel leuk, wil dit zo blijven doen, moet ik niet op zoek gaan naar een andere baan, partner, huis, auto, hobby, vrienden. Dit grenst aan vergelijkingsvermoeidheid waarbij het gras altijd groener is bij de buren. Je blijft daardoor maar maaien en mesten en je afvragen hoe het toch kan dat het nog niet zo groen is.

Zo kan ik nog wel even doorgaan met soorten vermoeidheid: veranderingsvermoeidheid, angstvermoeidheid, minderwaardigheidsvermoeidheid, eenzaamheidsvermoeidheid, niet-verwerkte-emoties-vermoeidheid, etc.

Toch, als we niet oppassen kan vermoeidheid zich ontwikkelen tot overspannen zijn en uiteindelijk leiden tot burn-out. Bij dat laatste ben je dus echt opgebrand. Je hebt alle licht- en geluidssignalen en hefbomen genegeerd en nu lig je onder de trein. Je kan niks meer. Je kunt alleen maar huilen, doodmoe zijn en niets voelen. Als dat al niet erg genoeg is, dan vertel je jezelf ook nog eens de dag hoe je gefaald hebt en anderen teleurstelt. Dit wil je echt niet.

Nu denk je misschien: "ik snap wat je bedoelt maar dit gebeurt mij niet”. In dat geval moet je extra waakzaam zijn, want het zijn vaak juist niet de usual suspects die eraan onderdoor gaan. Het zijn verrassend genoeg de weerbare krachtige mensen die nooit omvallen, jij dus. Zorg daarom goed voor jezelf. Kijk op mijn website voor trainingen in hoe om te gaan met stress, spanning en negatieve gedachten.