Pff, wat een tijd. Wie heeft er geen last van het nieuws en de recente ontwikkelingen in het Midden-Oosten? Mijn hemel wat een nachtmerrie, onvoorstelbaar. Gevoelens van verdriet, machteloosheid, frustratie, boosheid en mededogen wisselen elkaar voortdurend af. Als Palestijn ben ik meer dan betrokken, zou je kunnen stellen. Het komt ineens heel dichtbij. Het is te vergelijken met dat je hoort dat er een vliegtuig neergestort in Timboektoe en alle passagiers zijn omgekomen waaronder twee Nederlanders die aan boord zaten. Dan voelt dat toch anders voor die twee Nederlanders dan voor de rest van de 148 mensen die omgekomen zijn. Niet logisch maar vaak wel zo. Ergens is er een stemmetje van “dit had jou of jouw familie kunnen overkomen”. Dat maakt het persoonlijk.
Iemand zei tegen mij dat het goed zou zijn om op Social Media mij openlijk te distantiëren van Hamas. Want, mijn betrokkenheid als Palestijn bij wat er daar gebeurt zou weleens tegen mij gebruikt kunnen worden. Ik zou gecanceld kunnen worden. Dat is niet moeilijk voor mij, dat distantiëren. Ik distantieer mij namelijk van veel meer dan alleen Hamas. Ik distantieer mij van alles wat daar gaande is. Ik distantieer mij van al het geweld en haat wat alleen maar diepergewortelder raakt aan beide kanten. Ik distantieer mij van de machtzucht en het misbruik van onschuldige mensen. Ik distantieer mij van het idee dat er een geloof is dat predikt dat het goed is om je medemens te (willen) vernietigen. Ik distantieer mij van het idee dat hetzelfde leed van de ene individu zwaarder of aangrijpender is dan van de andere. Ik distantieer mij van alles wat mensen al sinds mensenheugenis elkaar aandoen.
Trek een blikje geschiedenis open en je komt meer van hetzelfde tegen. Zoveel machten en rijken zijn ontstaan en vergaan. Bij allen was er sprake onderdrukking, marteling, verhongering, verjaging en onteigening. Het Chinese Keizerrijk, het Romeinse Rijk, het Mongoolse Rijk, het Ottomaanse Rijk of de koloniale machten, ging het daar echt anders aan toe? Ik distantieer mij van mijn menselijke aard de vijand te willen aanwijzen en deze te willen haten. Ik wil oprecht iets veranderen. En dat iets zit vooral in mezelf. Wat ik haat is namelijk haat zelf. Zolang ik aan haat blijf vasthouden, doe ik hetzelfde als de haat waar ik tegen ben. Mijn Boeddhistische leraar zei vroeger tegen mij: "Iemand kan jou vermoorden maar niemand kan jou naar de hel sturen. Dat kun je alleen zelf!". Haat is voor mij een ticket naar de hel.
Ik voel mij betrokken bij al het leed dat gaande is, maar hoe moet ik deze betrokkenheid uiten? Moet ik elk uur de laatste nieuwsberichten lezen? Moet ik alle hartverscheurende beelden nauwkeurig bestuderen om te voelen dat ik ook verdriet en wanhoop voel? Moet ik slapeloze nachten doorbrengen van zorgen en piekeren? Ben ik wel betrokken genoeg als ik niet de hele dag buikpijn heb van de situatie die alsmaar lijkt te verergeren? Een pittig intern verhoor. En wat heb ik of anderen aan een betrokkenheid die mij volledig lam legt? Waar ik depressief van word en niet meer normaal kan functioneren? En tegelijk als ik niet op deze manier betrokken ben, voel ik mij schuldig.
Ik moet iets doen! Ik moet opstaan voor het onrecht, demonstreren om steun te betuigen aan mensen die lijden. Emails sturen en petities tekenen om het geweld te laten stoppen. Sit-ins om het standpunt nog eens kracht bij te zetten. Dat kan ik doen, maar als ik dat allemaal heb gedaan, dan blijft er alleen nog maar de onmacht over. Ik voel mij dan nog steeds schuldig want mijn leven gaat intussen ook gewoon door. Ook alle andere oorlogen in de wereld gaan gewoon door. Terwijl ik dit schrijf, zijn er nog altijd geweldadige conflicten in Jemen, Congo, Ethiopië, Somalië, Armenië, Oekraïne, Syrië, Tibet en de lijst gaat door en door. Onze hersenen zijn niet ontworpen om de ellende van de hele wereld aan te kunnen. We kunnen het noch verwerken noch bevatten.
We zijn verwend geraakt. Eigenlijk, is er nog nooit zo lang achter elkaar vrede geweest in het Westen als nu. De geschiedenis van Europa is net zo doordrenkt met bloed en wraak als dat we nu op de TV zien. Nu hebben wij al zo lang vrede gehad dat we vergeten zijn hoe bijzonder dat is. We beseffen niet hoe fijn het is, even min als een vis het water om zich heen waardeert, totdat het eruit gevist wordt. We mogen het meer gaan waarderen en er dankbaar voor zijn. We klagen wat af op een gemiddelde dag. Maar staat er iemand stil bij de vrede en veiligheid die we ervaren? Waarom leren wij niet op school hoe je vrede in stand houdt? We geven kinderen waterpistolen en laten ze oorlog spelen. Je kunt alleen winnen, als de ander verliest. Niet erg, zolang we na afloop leren elkaar de hand te schudden.
Iedereen wil leven in geluk en veiligheid. Elk ouder wil niks anders dan zijn kinderen veilig zien opgroeien en iets moois van hun toekomst zien maken. We zijn helemaal niet zo verschillend als dat het lijkt. De ware vijand is haat zelve. Laten wij alsjeblieft ook in dit conflict ons niet laten verleiden om deze oneindige cyclus van haat en geweld voort te zetten. Als we een kant moeten kiezen, laat het dan de kant van ons menselijkheid zijn. Laten wij pleiten en bidden voor oplossingen die geweven worden met de garen van compassie, gelijkwaardigheid en rechtvaardigheid. Het geweld moet stoppen.
Met vredige groeten,
